Help! Mijn kind wil niet slapen – wat werkt bij een lastige bedtijd?

Bedtijd kind – twee woorden die bij veel ouders direct stress oproepen. Bij mij in ieder geval wel. Mijn 5-jarige zoon verandert nog steeds in een kleine onderhandelaar zodra het woord ‘bedtijd’ valt.

Lang dacht ik dat dit vanzelf zou overgaan. Dat hij ‘er wel overheen zou groeien’. Maar inmiddels weet ik: slaapproblemen bij kinderen vragen om een actieve, liefdevolle aanpak.

Waarom wil mijn kind niet slapen?

Veel ouders vragen zich af: Hoe ga je om met een kind dat niet wil slapen? Het helpt om te weten waar het gedrag vandaan komt. Bij kinderen spelen vaak meerdere dingen tegelijk:

• Ontwikkelingsfase – kinderen willen zélf bepalen wanneer ze slapen
• Angsten – bijvoorbeeld voor het donker of alleen zijn
• Overprikkeling – na een drukke dag is het lastig om tot rust te komen
• Grensverkenning – “Wat gebeurt er als ik gewoon ‘nee’ zeg?”

Weten dat dit normaal is, haalt de druk eraf. Je kind is niet ‘lastig’ – hij is aan het leren.

Welke leeftijden kennen slaapregressie?

Slaapregressies komen vaak voor rond 4 maanden, 8-10 maanden, 18 maanden en opnieuw rond 2 jaar. Ook rond de 4-5 jaar kan er tijdelijk onrust ontstaan door cognitieve sprongen, levendigere fantasie of verandering in schoolritme.

Zo ziet ons avondritueel eruit (vanaf 18:30)

Sinds we een vaste structuur hebben, zijn de avonden rustiger. We starten vroeg (geen tablet en tv meer na 17:30 uur) – dat helpt bij het ontprikkelen. Dit is onze routine:

🕡 18:30 – Laatste spelletje afronden
🛁 18:35 – Naar boven, pyjama aan
🪥 18:45 – Tanden poetsen
📖 18:50 – Voorlezen en soms even extra ontprikkelen met een verzwaarde knuffel
😴 19:00 – Knuffel, kus en licht uit

Mijn zoon weet precies wat er komt. Dat geeft veiligheid en voorspelbaarheid.

Wat helpt als je kind niet kan slapen?

Bij slaapproblemen helpen een paar praktische dingen:

• Keuzes geven binnen kaders
  → “Welke pyjama?”, “Welk boek?”
• Vooruit waarschuwen
  → “Nog 10 minuten, dan gaan we naar boven”
• Slaapkamer rustgevend maken
  → Nachtlampje aan, water klaar, lievelingsknuffel op bed
• Schermen uit vanaf 17:30
  → Blauw licht verstoort de aanmaak van melatonine

Hoe laat je een overprikkeld kind slapen?

Een kind dat overprikkeld is, heeft vaak moeite om te ‘landen’. Wat bij ons helpt:

• Vaste bedtijd, ook in het weekend
• Geen drukke activiteiten na 17:00 uur
• Rustige overgang: zacht licht, langzamer tempo
• Eventueel kindermeditatie of rustige muziek

En als hij uit bed komt?

Dan blijft het bij één reactie: “Het is bedtijd, lieverd.” En we brengen hem terug. Geen discussie, geen extra praatje – alleen herhaling. Dat geeft duidelijkheid.

Wanneer hulp zoeken?

Slaapproblemen bij kinderen zijn vaak tijdelijk. Maar dit zijn signalen dat extra hulp verstandig is:

• Extreme angsten voor het slapen
• Nachtmerries die aanhouden
• Slaaptekort dat het gedrag overdag beïnvloedt
• Fysieke klachten zoals buikpijn bij bedtijd
• Geen verbetering na een paar maanden

In dat geval is het slim om je huisarts of het consultatiebureau te raadplegen.

Wat ik zelf heb geleerd

Na vijf jaar is dit mijn belangrijkste inzicht: slaap is geen knop die je omzet. Het is een leerproces – voor het kind én voor de ouder.

• Elke avond is anders
• Geduld is je beste strategie
• Vaste routines werken écht
• Kinderen slapen beter als jij kalm blijft

Tot slot: slapen hoort bij leren

Bedtijd hoeft geen strijd te zijn, maar soms ben je zelf ook moe en is dit bijna onvermijdelijk. Geef jezelf en je kind de tijd om hierin te groeien.

Wil je meer tips over slapen, overprikkeling of grenzen stellen? Lees dan onze blogs of meld je aan voor de nieuwsbrief.

Herken je deze bedtijdstrijd? Deel je ervaring hieronder. Samen maken we het ouderschap een beetje lichter.